Według szacowań amerykańskiej agencji naukowo-badawczej USGS (United States Geological Survey) koralowce istnieją na Ziemi już od niemal 500 mln lat, zajmując przy tym 0,1% dna morskiego. Na przestrzeni ostatnich 50 lat został jednak odnotowany znaczny spadek ich populacji. Od badań przeprowadzonych w latach pięćdziesiątych XX wieku liczebność raf koralowych na całym świecie zmniejszyła się o niemal połowę.
Co stoi za tak drastycznym spadkiem?
Jest to głównie skutek czynników antropogenicznych w postaci zmian klimatycznych, niezrównoważonego połowu ryb, zanieczyszczenia wód oraz niszczenia siedlisk. Najniebezpieczniejszym z wymienionych jest jednak globalne ocieplenie, powodujące masowe blaknięcie koralowców, które skutkuje niemalże stuprocentową śmiertelnością kolonii. Chociaż wszystkie z wymienionych wyżej przyczyn są pośrednim skutkiem działań człowieka, to koralowce cierpią również bezpośrednio z jego ręki. Co roku, na media społecznościowe wpływają setki tysięcy zdjęć odciętych fragmentów raf koralowych. Wszechobecne zakazy nie stoją bowiem na drodze turystom, chcącym zaopatrzyć się w niepowtarzalną pamiątkę prosto z natury – nawet kosztem zaszkodzenia morskiej faunie i florze. Przeprowadzone badania wykazały również, że kremy na bazie oksybenzonu i oktinoksatu wyraźnie szkodzą rafom koralowym. Z tego względu w niektórych destynacjach turystycznych, np. na Hawajach, Palau, Bonaire lub Arubie, w styczniu 2021 roku wprowadzono zakaz używania kremów z filtrem. Dobrze przy tym pamiętać, że zakaz ten dotyczy nie tylko sprzedawania, ale również posiadania takowych spf’ów – wybierając się w te miejsca, warto więc dwukrotnie sprawdzić obowiązujące tam przepisy oraz własny bagaż!
Czym grozi zmniejszenie populacji raf koralowych?
Aby odpowiedzieć na to pytanie, najlepiej zacząć od tego, czym tak naprawdę są koralowce. Chociaż wapienna powłoka sugerować mogłaby, że są to jedynie ładnie wybarwione skały, to wewnątrz odnajdziemy cały zintegrowany system. Rafy koralowe służą jako schronienie zarówno dla wielu gatunków ryb i skorupiaków, jak i roślin, odgrywając tym samym ogromną rolę w podwodnym ekosystemie. Przechwytują między innymi dwutlenek węgla, wspomagają produkcję tlenu oraz utrzymują przy życiu blisko 25% stworzeń morskich. Oprócz tego, rafy koralowe regulują wysokość fal, stanowiąc naturalną ochronę przed skutkami huraganów, a także erozją wybrzeża. Wyginięcie rafy koralowej nie odbije się więc jedynie na gatunkach zamieszkujących te obszary, ale również na nas samych. Jej drastyczny spadek został szczególnie przyuważony na Hawajach, państwie wyspiarskim u wybrzeży kontynentalnych Stanów Zjednoczonych. Nowa inicjatywa jej odbudowy, finansowana przez Arizona State University (ASU), ma na celu regenerację i przywrócenie aż 193 kilometrów raf koralowych!
“Ākoʻakoʻa”
Chwytliwa nazwa wdrażanego projektu “Ākoʻakoʻa” ma dwojakie znaczenie. Pochodzi od translacji słów “coral” (“koral”) oraz “assemble” (“montować”; “gromadzić”). Program ten realizowany jest w oparciu zarówno o naukowców, jak i zwykłych mieszkańców tego obszaru – rafy koralowe znajdujące się na Hawajach, odgrywają bowiem nie tylko rolę naukową, ale przede wszystkim kulturową.
Głównym źródłem finansów niezbędnych do odnowienia pasma koralowców na zachód od Wielkiej Wyspy, jest Arizona State University. Fundusz, który został przekazany na rzecz badań, ochrony i odbudowy zdegradowanych raf koralowych, wyniósł aż 25 milionów dolarów. Oprócz tego, projekt wspierany jest również przez darowiznę od rodziny Dorrance, a także fundusze z Division of Aquatic Resources (DAR) stanu Hawai’i, National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) oraz ASU.
Prace nad tą inicjatywą zahaczają jeszcze o poprzedni wiek! Greg Asner (dyrektor Center for Global Discovery and Conservation Science ASU) jeszcze w 1998 roku założył program Pacific Ridge to Reef, wykorzystujący zaawansowane technologie satelitarne, lotnicze i terenowe do diagnozowania problemów lądowych i rafowych. W swoim oświadczeniu mężczyzna poinformował, że nowy program kontynuuje poszerzanie pracy diagnostycznej, ale również skupia się na okazaniu wsparcia całej hawajskiej społeczności! Rdzenni mieszkańcy terenów objętych projektem nie stoją bowiem z założonymi rękami, czekając na samoistne rozwiązanie problemu. Cindi Punihaole to hawajska aktywistka, prowadząca Kohala Center – społeczną organizację non-profit, zajmującą się edukacją, badaniami i zarządzaniem zdrowszymi ekosystemami, zachowując przy tym wiedzę i dziedzictwo kulturowe poprzednich pokoleń. Wszystko w imię “Mālama I Ka ʻĀina” – dbałości i szacunku wobec ziemi, którą zamieszkujemy.
Projekt odbił się bardzo pozytywnym echem, zarówno wśród mieszkańców Hawajów, sponsorów inicjatywy, jak i reszty świata. Brian Neilson, szef Hawaiʻi Division of Aquatic Resources, uznałʻĀkoʻakoʻa za wizjonerski program, który może wytyczyć potężną ścieżkę na drodze do lepszej przyszłości. Prezydent ASU, Michael Crow, w swoim wypowiedzeniu stwierdził z kolei, że łącząc wiedzę naukową z mądrością kulturową, jesteśmy w stanie sprostać niezwykle istotnemu wyzwaniu, które stoi przed naszym światem. Chociaż zapowiedź zmian dotyczących ochrony zagrożonych ekosystemów jest niezwykle obiecująca, najważniejszym jest nie spocząć na laurach! Pamiętajmy też, że próba odbudowy raf koralowych to jedynie borykanie się z konsekwencjami ludzkich nadużyć wobec natury. Aby w pełni rozwiązać problem, prędzej czy później trzeba dotrzeć do źródła. Na ten moment jednak cieszmy się małymi sukcesami – każdy z nich to w końcu mały krok w stronę lepszej przyszłości!
Bibliografia:
https://www.national-geographic.pl/artykul/rafy-koralowe-zagrozone-naukowcy-szacuja-ze-w-ciagu-50-lat-moze-ich-juz-nie-byc
Magdalena Rogalska
