W 2021 roku każdy Polak wygenerował średnio 358 kg odpadów komunalnych. Duża ich część nie jest utylizowana w prawidłowy sposób i przyczynia się do zanieczyszczania środowiska. Jest na to prosty, tani i skuteczny sposób – kompostowanie! Niezależnie od wieku, sytuacji materialnej czy umiejętności, każdy może zrobić tak wiele dla naszej planety!
Czym jest kompostowanie?
Kompostowanie to proces naturalnego rozkładu materiałów organicznych, w tym składników żywności, liści, trawy i innych odpadów roślinnych, w celu uzyskania nawozu dla podłoża każdej rośliny. Kompostowanie to rodzaj recyklingu, który pozwala na przekształcenie odpadów organicznych w cenny materiał. Dla wielu kompostowanie może się kojarzyć z nieprzyjemnym zapachem lub trudnościami w utrzymaniu, ale jest to błędne myślenie!
Podczas kompostowania mikroorganizmy, takie jak bakterie czy grzyby, rozkładają odpady na prostsze związki chemiczne. W wyniku tego procesu powstaje ciemnobrązowy, żyzny nawóz w pełni naturalny i nieszkodliwy dla środowiska. Uzyskany materiał można bez obaw wykorzystać w domowej hodowli roślin, kwiatów czy warzyw. Kompost poprawia strukturę podłoża, odżywia rośliny, wspomaga działanie mikroorganizmów oraz zatrzymuje wilgoć, co przyczynia się częściowo do oszczędzania wody.
Kompostowanie jest również sposobem na ograniczenie ilości odpadów, zalegających na wysypiskach. Przez wprowadzenie kompostowania do naszego życia, możemy zadbać nie tylko o planetę, ale też o jakość naszego otoczenia!
Mimo że udział kompostowania w procesie przetwarzania odpadów komunalnych, w ostatnim czasie wzrósł w Polsce do ponad 13 procent, więcej osób powinno przeprowadzać w domu ten proces.
Korzyści dla środowiska i nie tylko!
- Kompost stanowi bardzo dobre źródło składników odżywczych, które mają pozytywny wpływ na jakość oraz smak warzyw i owoców, do których dodamy nasz kompost;
- Poprzez okrywanie gleby kompostem, możemy zatrzymać wilgoć i podnieść jej temperaturę;
- Kompostowanie pozwala na zmniejszenie ilości generowanych odpadów, a to umożliwia zmniejszenie kosztów, związanych z odbiorem i utylizacją śmieci;
- Kompost jest najlepszym naturalnym nawozem – nierzadko znacznie zwiększa plony i ich wartość, a przy tym redukuje koszty związane z zakupem sztucznych nawozów;
- Kompostując, ograniczamy stosowanie chemicznych środków, które negatywnie wpływają na wiele aspektów, m.in. trafiając do wód, mogą prowadzić do niebezpiecznego procesu eutrofizacji;
- Kompostowanie przyczynia się także do redukcji emisji szkodliwych gazów cieplarnianych – naturalny rozkład, w przeciwieństwie do degradacji na wysypiskach, nie wiąże się z powstawaniem dużych ilości metanu;
- Kompostowanie stanowi przykład zastosowania zasady „od śmieci do wartości”, gdzie odpady organiczne są przekształcane w cenne składniki gleby.
Jak zacząć?
Aby rozpocząć swoją przygodę z kompostowaniem, wystarczy, że wybierzesz wygodne miejsce, gdzie może znajdować się kompostownik i postawisz tam pojemnik. Zalecamy pod zlewem lub na balkonie. Następnie wrzucaj tam organiczne odpady wytwarzane w codziennym funkcjonowaniu, tj. obierki warzyw, kawałki owoców, fusy herbaty, ale też trawę i liście. Gdy odpady zmienią się w ciemnobrązowy materiał, możesz ich użyć do nawożenia swoich roślin, ogródka lub oddać komuś, kto potrzebuje nawozu. Nie zapomnij dodać specjalnej mieszanki EM (Efficient Microorganisms), co ułatwi proces fermentacji bez wydzielania nieprzyjemnych zapachów.
Czy wiedziałeś/aś, że…?
- W Polsce znajduje się ponad 170 kompostowni odpadów;
- Bokashi to japońska metoda kompostowania opierająca się na fermentacji organicznych odpadów z pomocą mikroorganizmów – skraca to czas kompostowania i pozwala na zwiększenie ilości odpadów w małych przestrzeniach;
- W niektórych miastach w Polsce istnieją publiczne kompostowniki, gdzie można oddać swoje biodegradowalne odpady, np. w Gdańsku;
- Do tej pory stosuje się trzy metody kompostowania – tlenowe, beztlenowe i wermikompost.
,,Kompostuj z Nami”, czyli edukacja i praktyczne umiejętności w kwestii kompostowania
Artykuł powstał w ramach projektu społecznego ,,Kompostuj z Nami”, realizowanego w programie ,,Akademia Działaczy”. Praca prowadzona jest przez młodzież, pasjonującą się ekologią i możliwościami ochrony środowiska, a do jej celów należą: edukacja i zwiększanie świadomości w kwestii możliwości i korzyści kompostowania, wykonanie własnych, przyjaznych dla środowiska i użytkownika kompostowników, a także organizacja warsztatów popularnonaukowych dla najmłodszych. Każdy z nas może realnie wpłynąć na naszą planetę, a projekt ,,Kompostuj z Nami” pokazuje, jak w prosty sposób można to zrobić!
Bibliografia:
Chavez-Rico, Vania Scarlet and van den Bergh, Stijn and Bodelier, Paul L.E. and van Eekert, Miriam and Luo, Yujia and Nierop, Klaas G.J. and Sechi, Valentina and Veeken, Adrie and Buisman, Cees, Evaluation of Pre-Treatment Processes of Organic Residues on Soil Properties. Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=4179145 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.4179145
Sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów z wdrażania planu działania dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym (COM nr 190, 2019).
Katarzyna Strugała
Oliwia Raniszewska
